Adli Muhasebe Uygulamalarına Yönelik Kısıtlayıcı Faktörlerin Değerlendirilmesi: Şanlıurfa Muhasebe Meslek Mensupları Uygulaması

Özet

Amaç – Bu çalışmada adli muhasebe uygulamaları ile ilgili belirlenen kısıtlayıcı faktörlere ilişkin muhasebe meslek mensuplarının bakış açılarının demografik özellikleri çerçevesinde anlamlı farklılık barındırıp barındırmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem – Araştırmanın amacı doğrultusunda adli muhasebenin uygulanmasına ilişkin kısıtlayıcı faktörlere yönelik muhasebe meslek mensuplarının bakış açıları demografik özellikleri kapsamında herhangi bir farklılığın olup olmadığını belirlemek için model önerilmiştir. Model; normallik testi, faktör, güvenilirlik, geçerlilik ve korelasyon analizleri ile test edilmiştir. Modelde bağımlı değişkenler olarak ilgili kısıtlayıcı faktörler, bağımsız değişkenler olarak muhasebe meslek mensuplarının demografik özellikleri değerlendirilmiştir. Şanlıurfa Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirleri çalışmanın evrenini kapsamaktadır. Örneklem büyüklüğünün belirlenmesinde Yazıcıoğlu ve Erdoğan’ın (2004: 50) önerdiği örneklem tablosundan faydalanılmıştır. Buna bağlı olarak çalışmada 112 katılımcıdan anket yöntemiyle veriler elde edilmiştir. Bulgular – Adli muhasebe uygulamalarına ilişkin kısıtlayıcı faktörler ile demografik özellikler arasında istatistiki anlamlılıkta bir farklılık tespit edilmemiştir. Buna karşın kısıtlayıcı faktörler arasında istatistiki anlamlılıkta bir ilişki belirlenmiştir. Buna göre muhasebe meslek mensuplarının adli muhasebe uygulamalarına yönelik belirlenen farklı boyutlara ilişkin kısıtlayıcı faktörlere yüksek düzeyde ve aynı doğrultuda katılım sağladıkları tespit edilmiştir. Bununla birlikte muhasebe meslek mensupları özellikle meslek örgütlerinin adli muhasebe eğitimlerindeki rollerine ilişkin ifadelerde kararsız bir tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Tartışma – Adli muhasebe uygulamalarına yönelik belirlenen hususların oluşturulması veya geliştirilmesinin gerekliliği muhasebe meslek mensupları tarafından ortaya konulmuştur. Buna göre adli muhasebenin; yasal bir zemine kavuşturulması, mevzuat ve standartlarının oluşturulması, eğitimlerinin akademik müfredatlar ile sağlanması ve hizmet bedellerinin bağımsızlıklarını zedelemeyecek kaynaklardan ödenmesi gerekmektedir. Bu sonuçlar literatür çalışmalarında ifade edilen adli muhasebe uygulamalarına ilişkin yasal çerçevenin oluşturulması, standartlarının, bilinirliğinin sağlanmasına ilişkin neticelerle benzerlik göstermiştir.