Turizm Sektörü Kobilerinin e-CRM Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi ve KOBİ Özelliklerine Göre Farklılıklarının İncelenmesi

Özet

Türkiye’deki işletmelerin yaklaşık % 99,8’ini KOBİ’ler oluşturmasına rağmen, yaşadıkları likidite problemleri, kaynak yetersizliği ve eğitim eksikliği gibi sebeplerle pazarlama faaliyetlerine pek sıcak bakamamaktadırlar. Ancak, KOBİ’lerin pazarlama faaliyetlerinde internet kullanımı, daha ekonomik ve faydalı olabilecek bir hareket alanı sağlayabilmektedir. Bu nedenle çalışmada, KOBİ’lerin e-CRM faaliyetlerine bakış açısını belirlemek ve KOBİ özelliklerine göre e-CRM yaklaşımlarına yönelik farklılıkları incelemek amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik Harrigan, Ramsey ve Ibbotson (2011) tarafından geliştirilen ve 35 ifadeden oluşan kritik faktörler ölçeği kullanılarak bir anket formu hazırlanmıştır. Çalışma evrenini TRA 1 Düzey 2 Kalkınma Bölgesi (Erzurum, Erzincan ve Bayburt) illeri turizm sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’ler oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında toplam 106 işletme tespit edilmiş ve tam sayıma gidilmiştir. Verilerin analizinde açımlayıcı faktör analizi, Kruskal Wallis ve Mann- Whitney U tekniklerinden faydalanılmıştır. Faktör analizi sonucu ölçek sekiz faktör ve 34 maddeden oluşmuş; KOBİ’lerin e-CRM’ye yönelik yaklaşımlarının KOBİ özelliklerine göre anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir.