Türkiye’ de Ekonomik Büyüme ile Bazı Makro Değişkenler Arasındaki İlişki: Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli Analizi

Özet

Amaç – Bu çalışmanın amacı; Türkiye’ de 2005Q3-2017Q2 dönemleri için, enflasyon, ihracat, turizm ve istihdam gibi 4 bağımsız değişken ile bağımlı değişken olan ekonomik büyüme arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını ve değişkenlerin ekonomik büyümeyi nasıl etkilediğini “Çoklu Regresyon Modeli” kullanarak analiz etmektir. Yöntem – Çalışmanın ilk bölümünde konuyla ilgili literatür araştırılarak, ekonomik büyüme ile enflasyon, ihracat, turizm ve istihdam arasındaki ilişkilerin teorik altyapısı ile ilgili kavramsal çerçeve oluşturulmuştur, İkinci bölümünde yine konuyla ilgili olan literatür taraması sunulmuş, üçüncü bölümünde veri toplama ve analiz yöntemi açıklanmıştır. Çalışmada kullanılan veriler 2005Q3-20017Q2 dönemleri arasındaki 3 aylık veriler olup Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK)’ ndan elde edilip düzenlenmiştir. Büyüme için dönemlik GSYİH zincirlenmiş hacim değeri (2009 baz yılı ), Turizm gelirleri için Amerikan doları bazında dönemlik veriler, Enflasyon oranı için TÜFE (2003 baz yılı) aylık verileri, İhracat Birim Değer Endeksleri (2010 yılı baz yılı) için aylık veriler ve İstihdam oranları için aylık veriler kullanılmıştır. İhracat birim değer endeksi, Tüfe ve İstihdam Oranları aylık veriler olduğu için bu veriler üç aylığa çevrilmiştir. Verilerin dönüştürülmesi için geometrik ortalama formülü kullanılmıştır. Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli tanımlanarak, modelin varsayımları sıralanmıştır. Bulgular ve tartışma – Analiz sonuçlarına göre; Türkiye’ de 2005Q3-2017Q2 dönemleri arasında, ekonomik büyüme ile turizm, enflasyon ve istihdam arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve turizm, enflasyon ve istihdamın ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediği, ihracat ile ekonomik büyüme arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı, ihracatın ekonomik büyümeyi etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır.