Doğal Sermayeye Dayalı Yönetim Yaklaşımında Biyoçeşitlilik Muhasebesinin Rolü: Normatif Bir Araştırma

Özet

Amaç – Bu çalışmanın amacı, doğal sermayeye dayalı toplumsal değer oluşumu süreci çerçevesinde biyoçeşitlilik olgusunun günümüzde neden muhasebenin öncelikli konuları arasında yer aldığını açıklamaktır. Yöntem – Çalışmada normatif araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Yaklaşım çerçevesinde biyoçeşitlilik muhasebesiyle ilişkili normlar ve standartlar incelenmiştir. Araştırma kapsamını Doğal Sermaye Koalisyonu tarafından yayınlanan Doğal Sermaye Protokolü ve Global Raporlama İnisiyatifi (GRI) tarafından yayınlanan 304 numaralı Biyoçeşitlilik Standardı oluşturmaktadır. Bulgular – Ekosistem ve abiyotik (biyolojik olmayan) hizmetler akışında yaşanacak sorunlar sürdürülebilir kalkınma prensibine aykırı şekilde gelecek kuşakların gereksinimlerini karşılama kabiliyetini azaltarak toplumsal değer oluşumunu negatif yönde etkiler. Bu nedenle kuruluşlar, faaliyetlerini ekolojik fonksiyonların sürekliliğini sekteye uğratmayacak şekilde gerçekleştirmelidirler ve bunun için yaşamsal alanlar korunmalı veya iyileştirilmelidir. Biyoçeşitlilik muhasebesi ise bu amaca yönelik karar süreçlerinin işletilebilmesi için temel araçtır. Biyoçeşitlilik değeri yüksek alanlara, ürünlerin ve hizmetlerin biyoçeşitlilik üzerindeki önemli etkilerine, korunan veya iyileştirilen yaşamsal alanlara ve koruma listelerinde yer alan türlere ilişkin bilgilere biyoçeşitlilik muhasebesi çerçevesinde sürdürülebilirlik raporlamasında yer verildiği görülmüştür. Tartışma – Biyoçeşitlilik muhasebesi kapsamında yapılan açıklamalar, kuruluşların ekosistem ve abiyotik hizmet akışlarının sürekliliği üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini görünür kılmaktadır. Bu nedenle biyoçeşitlilik muhasebesi, toplumun çevre sorunlarına bakış açısını şekillendirerek doğal sermayeye dayalı toplumsal değer oluşum sürecinin etkinliğinin temin edilmesinde önemli rol oynamaktadır.