Turizm Sektöründe Çalışan Motivasyonu, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık: Bibliyometrik Bir Analiz

Özet

Amaç-Bu çalışma, turizm sektöründe çalışanların motivasyonu, iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkileri incelemektedir. Çalışanların iş tatmini ve motivasyon düzeylerinin, işletmelerin sürdürülebilir başarısı ve hizmet kalitesi üzerindeki etkisini analiz etmek amaçlanmaktadır. Ayrıca, bu kavramların akademik literatürde nasıl ele alındığını bibliyometrik analiz yöntemiyle ortaya koyarak sektördeki eğilimleri belirlemeye katkı sağlamaktadır. Yöntem- Araştırmada, Web of Science veri tabanında yer alan örgütsel bağlılık, motivasyon ve iş tatmini konularında yayınlanan akademik makaleler bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmiştir. 1970-2025 yılları arasında yayımlanan toplam 7.191 makale analiz edilmiştir. VOSviewer yazılımı kullanılarak atıf analizi, yazar iş birliği ağı, kuruluş ve ülke bazlı katkılar ile anahtar kelime yoğunluk haritaları oluşturulmuştur. Çalışmada dil ve tema kısıtlaması yapılmamış, turizmle ilişkili tüm disiplinleri kapsayan yayınlar değerlendirilmiştir. Bulgular- analiz sonuçlarına göre, 2010’dan itibaren örgütsel bağlılık, motivasyon ve iş tatmini konularına yönelik akademik ilginin arttığı, özellikle 2019-2023 yılları arasında en yüksek atıf seviyesine ulaşıldığı tespit edilmiştir. En fazla atıf alan yazarlar arasında Prayag, Girish ve Uysal, Muzaffer öne çıkmaktadır. Turizm alanındaki çalışmalara en fazla katkı sağlayan kuruluş Hong Kong Polytechnic University, en fazla katkı sağlayan ülkeler ise ABD ve Çin’dir. En sık kullanılan anahtar kelimeler arasında "tourism", "motivation", "satisfaction" ve "job satisfaction" yer almaktadır. Tartışma- Çalışma bulguları, turizm sektöründe çalışanların örgütsel bağlılıklarının, iş tatminleri ve motivasyon seviyeleri ile doğrudan ilişkili olduğunu göstermektedir. Özellikle duygusal bağlılığı yüksek çalışanların, iş yerinde daha uzun süre kalma eğiliminde olduğu ve motivasyonlarının arttıkça iş tatminlerinin yükseldiği belirlenmiştir. Bu kapsamda, çalışanların motivasyonunu artırmaya yönelik esnek çalışma politikaları, adil ücretlendirme, kariyer gelişim fırsatları ve etkili liderlik uygulamalarının önemi vurgulanmaktadır. İşletmelerin bu faktörleri dikkate alarak insan kaynakları yönetim stratejilerini geliştirmeleri, turizm sektöründe sürdürülebilir başarı ve rekabet avantajı elde etmeleri açısından kritik bir unsur olarak değerlendirilmektedir.